بیانیه جامعه مهندسان شهرساز ایران درباره مسابقه معماری در جزیره بوموسی
جامعه مهندسان شهرساز ایران با صدور بیانیهای در خصوص مسابقه ملّی معماری مجموعه مسکونی در جزیره بوموسی، تاکید کرد که توسعه در این منطقه راهبردی باید با نگاهی عمیقتر و چندجانبهتر انجام شود. مشروح این بیانیه که در اختیار رسانه «روزن آنلاین» قرار گرفته است، در ادامه میآید.

جامعه مهندسان شهرساز ایران با صدور بیانیهای در خصوص مسابقه ملّی معماری مجموعه مسکونی در جزیره بوموسی، تاکید کرد که توسعه در این منطقه راهبردی باید با نگاهی عمیقتر و چندجانبهتر انجام شود.
به گزارش روزن آنلاین، در متن این بیانیه آمده است:
به نام خالق اندیشه و آبادانی
با احترام به تلاشهای تمامی کسانی که در مسیر توسعه این سرزمین گام برداشتهاند، جامعه مهندسان شهرساز ایران، برگزاری مسابقه طراحی خانه در جزیره بوموسی را گامی ارزشمند در راستای بهبود کیفیت زندگی، ارتقای غرور ملی و توسعه پایدار میداند. این مسابقه فرصتی است تا توان تخصصی، خلاقیت و تعهد حرفهای جامعه مهندسی کشور در قالب طرحهایی نوآورانه و عملیاتی به نمایش گذاشته شود. این اقدام وزارت راه و شهرسازی فرصتی برای ورود جامعه حرفهای به یکی از حساسترین مناطق کشور فراهم آورده است. در عین حال، ما بهعنوان نمایندگان جامعه مهندسان شهرساز ایران، بر مسئولیت جمعی خود تأکید میکنیم که توسعه در این منطقه راهبردی باید با نگاهی عمیقتر و چندجانبهتر انجام شود.
نقد و نظرات سازنده
۱. پرهیز از سادهسازی و تکرار تجربیات ناموفق گذشته:
تجربههای شکستخورده در برخی پروژهها نشان دادهاند که نگاه تکبعدی و سادهانگارانه به مسائل سکونتی میتواند پیامدهای جبرانناپذیری به همراه داشته باشد. این مسابقه باید از این تجربیات درس گرفته و با برنامهریزی دقیق و توجه به اصول حرفهای، راهی نو در توسعه شهری بگشاید.
۲. جایگاه کلیدی شهرسازان:
همانطور که در جدول صلاحیت مهندسان شهرساز طبق مبحث دوم مقررات ملی ساختمان تأکید شده است، برنامهریزی کاربری اراضی، طراحی شهری و آمادهسازی زمین از وظایف بنیادین شهرسازان است. این صلاحیتها در پیشبرد این پروژه، بهویژه در مقیاس شهری-منطقهای، غیرقابل جایگزینی بوده و حضور شهرسازان در تیمهای طراحی و هیأت داوری ضروری است.
۳. ضرورت نگاه جامع و بینرشتهای:
توسعه جزیره بوموسی، فراتر از طراحی تعدادی خانه، مستلزم نگاه کلنگر است. این پروژه باید با در نظر گرفتن ابعاد زیستمحیطی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جزیره، از مرحله ایدهپردازی تا اجرا، تحت نظارت تیمهای چندتخصصی شامل متخصصان شهرسازی، معماری، محیط زیست و سایر متخصصان مرتبط هدایت شود (با توجه به مصوبه مورخ ۴ مرداد ۱۴۰۰، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران با موضوع آییننامه چگونگی اجرا و نظارت بر اجرای طرحهای توسعه و عمران).
۴. تأثیرگذاری اجتماعی و هویتی:
این پروژه باید بهگونهای طراحی شود که علاوه بر تأمین نیازهای سکونتی، پیامآور احترام به غرور ملی و تقویت پیوندهای اجتماعی و فرهنگی میان ساکنان جزیره و سرزمین اصلی باشد.
۵. تعهد به مسئولیت اجتماعی و حرفهای:
ما بهعنوان جامعه مهندسان شهرساز، متعهدیم که در قالب دیدهبانی مسئولانه، تمامی مراحل این پروژه را از ایده تا اجرا دنبال کنیم و با ارائه پیشنهادات و نقدهای تخصصی، تضمینکننده تحقق اهداف توسعهای، ملی و اجتماعی آن باشیم.
۶. شفافیت و تعامل در فرآیند مسابقه:
ساختار و ترکیب هیأت داوری باید بهگونهای اصلاح شود که نمایندگان جامعه شهرسازی، معماری و سایر تخصصهای مرتبط بهصورت متعادل حضور داشته باشند. همچنین، تیمهای شرکتکننده باید شامل ترکیبی از شهرسازان و معماران باشند تا طرحهای ارائهشده از تمامی جنبهها مورد بررسی قرار گیرند.
جزیره بوموسی نمادی از هویت ملی، طبیعت پایدار و توسعه متوازن است. از نظر جامعه مهندسان شهرساز، اینگونه تصمیمگیریها و اقدامات میبایست با استفاده از نقطهنظرات جوامع حرفهای و مشارکت و همکاری تشکلهای صنفی و حرفهای صورت گیرد. بدینتریب ضروری است نسبت به بازنگری در شرایط شرکتکنندگان مسابقه، اقدامات لازم صورت گیرد.
با احترام و امید به فردایی روشن؛
جامعه مهندسان شهرساز ایران – دیماه ۱۴۰۳
وزارت راه و شهرسازی برگزار میکند؛
مسابقه طراحی خانه در جزیره بوموسیوزارت راه و شهرسازی طراحی خانه در جزیره بوموسی را به مسابقه گذاشته است. دولت بنا دارد در این جزیره ایرانی واقع در خلیج فارس که هر از چندگاهی مقصد طمعورزی برخی کشورهای حوزه خلیج فارس میشود، 122 تا 155 واحد مسکونی حمایتی به همراه خدمات پشتیبان سکونت در اراضی یکپارچه به وسعت 2.4 هکتار واقع در شمال بافت شهری این جزیره احداث کند.
تجربه مسکن مهر در بوموسی تکرار میشود؟
مسابقه عقبگردشرکتکنندگان مجاز مسابقه طراحی مسکن برای جزیره بوموسی شرکتها، دفاتر و دانشآموختگان معماری هستند. در حالی که ایجاد محیطهای مسکونی مناسب و کارآمد نیازمند رویکردی فراتر از نگاه صرف به تولید کالبد واحدهای مسکونی است و محیط بیرونی واحدهای مسکونی میتواند از اهمیت تعیینکنندهتری در موفقیت مسکن برخوردار باشد. این در حالی است که نهتنها الزامی بر حضور طرحریز یا طراح شهری در تیم شرکتکنندهٔ مسابقه وجود ندارد؛ بلکه حتی این گروه از دانشآموختگان جایی در میان شرکتکنندگان ندارند.
نقدی بر مسابقه طراحی مسکن در بوموسی
رقابت معماران در محدوده صلاحیت شهرسازانهر از گاهی شاهد برگزاری مسابقات و مناقصاتی از سمت سازمانها و شرکتهای تخصصی دولتی هستیم که طرحهایی در حدود صلاحیت مهندسان شهرساز و طراحان شهری را به معماران واگذار میکند؛ حال آنکه در آیین نامه اجرایی ماده(27) قانون نظام مهندسی (صلاحیت حرفه ای) به صراحت آمده که برنامهریزی کاربری اراضی، طراحی شهری و آمادهسازی زمین در حیطه وظایف شهرساز است. آنچه که بیش از پیش سبب نگرانی جامعه مهندسان شهرساز و متخصصان این حوزه میشود، تکرار تجارب بعضا شکست خورده در برخی از شهرهای جدید است که به علت فقدان تخصص برنامهریزان و طراحان شهری رخ داده است.
توضیح ارسالی مدیر مسابقه «طراحی خانه در جزیره بوموسی»
اسناد شهرسازی مسابقه «بوموسی» در اختیار شرکتکنندگان قرار داردپیرو انتشار یادداشتی با عنوان «مسابقه عقبگرد» در نقد «مسابقه طراحی خانه در جزیره بوموسی» که در تاریخ ۱۴ دی ۱۴۰۳ با کد خبر ۴۲۳۴ در پایگاه خبری تحلیلی روزنآنلاین درج گردیدهاست، «مدیر مسابقه» به نمایندگی از سوی برگزارکننده این مسابقه، وزارت راه و شهرسازی (سازمان ملی زمین و مسکن و اداره کل راه و شهرسازی استان هرمزگان) توضیحاتی را جهت انتشار در روزنآنلاین ارسال کردهاست. روزنآنلاین ضمن تاکید بر رسالت حرفهای خود در فراهم آوردن فضای نقدخردمندانه مباحث شهری در راستای منفعت عمومی و مصالح ملی (و انتشار نقدها و تحلیلهای کارشناسی) برگزاری این مسابقه را شایسته تقدیر میداند.
نشست اخیر اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیجفارس در کمال شگفتی منجر به صدور بیانیهای با ادبیاتی بیسابقه علیه حاکمیت و تمامیت ارضی ایران در رابطه با جزایر سهگانه شد. اگرچه طرح اختلافات در رابطه با سه جزیره تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی که ازجمله جزایر متعلق به شهرستان ابوموسی در استان هرمزگان محسوب میشوند، سابقه طولانی و تاریخی پرماجرا دارد اما اینکه ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا در یک متن مشترک با ۶ کشور عربی از جمهوری اسلامی ایران بخواهند به «اشغال» این سه جزیره که آنها را متعلق به امارات متحده عربی و «نقض حاکمیت این کشور» میداند، پایان دهد؛ امری شگفتانگیز و نشاندهنده چالشهایی پرمخاطره است.