چرا تنگه هرمز از اهمیت راهبردی بالایی برخوردار است؟
در پی تجاوز به ایران و بمباران تأسیسات ایران توسط اسرائیل و آمریکا، این احتمال مطرح شد که این گذرگاه دریایی را که حدود ۲۰ درصد نفت جهان از آن عبور میکند، از سوی ایران مسدود شود. تنگه هرمز که از شمال به ایران و از جنوب به سلطان نشین عمان و امارات متحده عربی محدود میشود، گذرگاهی دریایی است که خلیج فارس را به دریای عرب متصل میکند و عمدتاً تحت کنترل تهران است و با حداقل عرض ۳۳ کیلومتر، این تنگه یکی از پرترددترین مسیرهای تانکرهای نفتی جهان محسوب میشود. اما چرا تنگه هرمز از اهمیت راهبردی بالایی برخوردار است؟ گزارش فرانساینفو، با ترجمه روزنآنلاین را بخوانید.

در پی بمباران تأسیسات ایران توسط اسرائیل و آمریکا، این احتمال مطرح شد که این گذرگاه دریایی را که حدود ۲۰ درصد نفت جهان از آن عبور میکند، از سوی ایران مسدود شود.
قیمت نفت طی چند روز گذشته کاهش یافته است. پس از حملات اسرائیل و سپس آمریکا به تأسیسات هستهای تهران و اعلام رئیس جمهور ایران مبنی بر "پایان جنگ ۱۲ روزه" تحمیلی به کشورش، بازارها آرامش یافتهاند: خطر بسته شدن تنگه هرمز کمرنگ شده است.
با مطرح شدن این تهدید که این گذرگاه استراتژیک دریایی که کشورهای نفتخیز خلیج فارس را به سایر نقاط جهان متصل میکند، خواهد بست؛ تهدیدی که پیشتر باعث جهش قیمت نفت شده بود.
تنگه هرمز که از شمال به ایران و از جنوب به سلطان نشین عمان و امارات متحده عربی محدود میشود، گذرگاهی دریایی است که خلیج فارس را به دریای عرب متصل میکند و عمدتاً تحت کنترل تهران است و با حداقل عرض ۳۳ کیلومتر، این تنگه یکی از پرترددترین مسیرهای تانکرهای نفتی جهان محسوب میشود.
به گزارش روزنآنلاین و به نقل از فرانساینفو، بر اساس داده های اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA)، در سال ۲۰۲۴ روزانه حدود ۲۰ میلیون بشکه نفت از این آبراه عبور میکرد - معادل تقریباً ۲۰ درصد مصرف جهانی نفت خام. همچنین این تنگه گذرگاه بسیار مهمی برای گاز طبیعی مایع (LNG) است؛ به طوریکه در سال ۲۰۲۴، یک پنجم مصرف جهانی این منبع طبیعی - که به عنوان سوخت یا برای گرمایش منازل استفاده می شود - از طریق تنگه هرمز جریان داشت.
این سوختهای فسیلی عمدتاً از ایران، و به میزان زیادی نیز از عربستان سعودی (تولیدکننده ۱۰.۴ درصد نفت جهان) و دیگر کشورهای خلیج فارس مانند عراق، کویت، قطر و امارات متحده عربی تأمین میشوند.
سهم کشورهای خلیج فارس در تولید جهانی نفت
بسته شدن تنگه هرمز نه تنها بر کشورهای حوزه خلیج فارس، بلکه بر خود ایران نیز تأثیر میگذارد. بر اساس برآوردهای بانک مرکزی ایران که توسط EIA نقل شده، صادرات نفت ایران از مارس ۲۰۲۴ تا مارس ۲۰۲۵ بالغ بر ۶۷ میلیارد دلار (حدود ۵۸ میلیارد یورو) بوده است. تأثیر این تعطیلی بر مشتریان اصلی این کشورهای نفتی نیز عظیم خواهد بود.
بیشترین آسیب پذیری از آن چین خواهد بود
به گزارش روزنآنلاین و به نقل از فرانساینفو، بیش از ۸۰ درصد نفت خامی که از تنگه هرمز خارج میشود به سمت آسیا میرود. چین با اختلاف بزرگترین مصرف کننده این نفت است؛ به طوریکه ۳۳.۴ درصد کل نفتی که از تنگه عبور میکند به این کشور اختصاص دارد. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، ضمن هشدار درباره آنچه او "خودکشی اقتصادی" ایران در صورت عملی کردن تهدیدش خواند، از چین خواست تا مانع بسته شدن این گذرگاه توسط ایران شود.
نمودار مقصد نفت خام عبوری از تنگه هرمز
سایر کشورهای آسیایی نیز بهشدت به منابع طبیعی عبوری از تنگه هرمز وابستهاند. گزارش آژانس بینالمللی انرژی (IEA) نشان داد ۹۰ درصد کل گاز طبیعی مایع مصرفی پاکستان و ۶۰ درصد گاز طبیعی وارداتی هند از این گذرگاه تأمین میشود.
راه های محدود جایگزینی
به گزارش روزنآنلاین و به نقل از فرانساینفو، در میان کشورهای خلیج فارس، تنها عربستان سعودی و امارات دارای شبکه خطوط لوله نفت هستند که امکان دور زدن تنگه هرمز را - حداقل برای بخشی از تولیداتشان - فراهم میکند. بر اساس برآوردهای EIA، این مسیرهای جایگزین حداکثر توان انتقال ۲.۶ میلیون بشکه در روز - معادل حدود ۱۵ درصد حجم مبادلات تنگه هرمز - را دارند. / فرانساینفو / ترجمه اختصاصی روزنآنلاین