پرونده «انتقال پایتخت»؛ صاحبنظران چه می گویند؟ (این پرونده به تدریج تکمیل می شود)
ایده «انتقال پایتخت» در دولت های مختلف، و هربار بنا به دلایلی مطرح شده و در کانون توجه صاحبنظران قرار گرفته است. این ایده از جنبه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، ژئوپلیتیک، شهرسازی، حقوقی، مدیریتی و ... قابل نقد و بررسی است. پزشکیان می گوید تصور میکنم مشکل تهران غیرقابل حل است. او معتقد است توسعه تهران با وجود بیآبی بیفایده است و کمکی به حل مشکلات تهران نمیکند در پرونده روزن آنلاین با عنوان «انتقال پایتخت؛ صاحبنظران چه می گویند؟» که به تدریج به روز رسانی می شود، مجموعه ای از دیدگاه های قابل تامل در این زمینه منتشر می شود.
ایده «انتقال پایتخت» در دولت های مختلف، و هربار بنا به دلایلی مطرح شده و در کانون توجه صاحبنظران قرار گرفته است. این ایده از جنبه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، ژئوپلیتیک، شهرسازی، حقوقی، مدیریتی و ... بررسی است. رییس جمهور می گوید تصور میکنم مشکل تهران غیرقابل حل است. پزشکیان معتقد است توسعه تهران با وجود بیآبی بیفایده است و کمکی به حل مشکلات تهران نمیکند.
در پرونده روزن آنلاین با عنوان «انتقال پایتخت؛ صاحبنظران چه می گویند؟» که به تدریج به روز رسانی می شود، مجموعه ای از دیدگاه های قابل تامل در این زمینه منتشر می شود.
یک
پایتخت را میتوان به جنوب برد؟ جابهجایی پایتخت و انتقال مرکزیت سیاسی، اداری و اقتصادی کشور به نقطهای دیگر در چهار دهه اخیر بارها توسط دولتهای مختلف مطرح شده است. اولینبار در نیمه دهه 1360 بحث جابهجایی پایتخت در دولت وقت مطرح شد اما شرایط آن زمان و درگیری کشور با عراق در جنگ 8 ساله باعث شد که اولویت موضوع از دستور کار دولت خارج شود...
مهدی زارع - رییس مرکز پیشبینی زلزله و استاد پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله: طرفداران این انتقال ازجمله نگارنده این یادداشت به دلیل مسائل مبرم مختلف ازجمله خطر زمینلرزه بزرگ در تهران، آلودگی شدید هوا، ازدحام جمعیت و آسیبپذیری شهر در برابر سوانح گوناگون پیشنهادهایی برای ایجاد یک پایتخت جدید که بتواند نیازهای کشور و شهروندان را بهتر برآورده کند، ارائه دادهاند.
پیروز حناچی - استاد دانشگاه و شهردار پیشین تهران: تهران، بیماری است که در ابتدا باید بیماریاش تشخیص داده شود تا بعد برایش نسخه و درمانی مشخص شود. آخرین گزینه جراحی است. انتقال مراکزسیاسی و اداری تهران، آخرین گزینه و همان جراحی است. بنابراین ممکن است احتیاجی به این انتقال نباشد.
متن کامل گزارش با عنوان «تهران را میتوان به جنوب برد؟» را اینجا بخوانید.
دو
ایده ترسناک انتقال پایتخت
کامبیز نوروزی - حقوقدان:
«... چارهای نداریم جز اینکه مرکزیت اقتصادی و سیاسی کشور را به جنوب و نزدیک دریا منتقل کنیم.»
این جملات آقای پزشکیان، که نمی دانم چه کسانی با کدام انگیزۀ کارشناسی یا مالی یا سیاسی به ایشان مشورت داده اند ترسناک است...
متن کامل یادداشت کامبیز نوروزی با موضوع «ایده ترسناک انتقال پایتخت» را اینجا بخوانید.
سه
آیا انتقال پایتخت شدنی است؟
علی اعطا - دانش آموخته دکتری معماری و پژوهشگر مطالعات شهری تطبیقی: به گمانم انتقال پایتخت پوست خربزهای زیر پای دولت است؛ نه تنها تهران را با مجموعهای از مشکلات لاینحل رها میکند، بلکه مشکلات تازهای در نقطه جدیدی از کشور خلق میکند که با مجموعه مختصات سیاسی و سرزمینی، احتمالاً لاینحل خواهد ماند...
متن کامل گفتگو با علی اعطا با عنوان «آیا انتقال پایتخت شدنی است؟» را اینجا بخوانید.
چهار
۶ سوال مهم از مسعود پزشکیان درباره انتقال پایتخت
نظریه «انتقال پایتخت» برای دستکم هشتمینبار طی ۱۱۰سال گذشته مطرح شد و اینبار آنچه تحت عنوان «تنها راهحل مشکلات تهران» توسط رئیسجمهور بیان شده، با ۶پرسش روبهرو است. نظریه «انتقال پایتخت» برای دستکم هشتمینبار طی ۱۱۰سال گذشته مطرح شد و اینبار آنچه تحت عنوان «تنها راهحل مشکلات تهران» توسط رئیسجمهور بیان شده، با ۶پرسش روبهرو است. پایتخت فعلی بعداز انتقال چه وضعیتی پیدا میکند؛ پایتخت جدید چطور؟ مشکلات تهران چیست و چگونه حل میشود؟
متن کامل گزارش با عنوان «۶ سوال مهم از مسعود پزشکیان درباره انتقال پایتخت» را اینجا بخوانید.
پنج
واکنش چمران به اظهارات پزشکیان درباره تهران
رییس شورای شهر تهران اظهارات اخیر رییسجمهور که برخی مشکلات تهران را لاینحل توصیف کرده بود، تصدیق کرد...
متن کامل اظهارنظر رییس شورای شهر تهران را اینجا بخوانید.
شش
کرباسچی: تغییر پایتخت، فقط شعار است
غلامحسین کرباسچی، شهردار اسبق تهران میگوید: بر اساس مطالعاتی که در زمان دولت هاشمی انجام شد ۱۶۰ سازمان و موسسه دولتی بزرگ را میتوان از تهران خارج کرد که منجر به کاهش یکسوم جمعیت تهران میشود.
شهردار اسبق تهران همچنین معتقد است که انتقال پایتخت نه در این دولت بلکه حتی سه دولت دیگر هم بیایند امکانپذیر نیست. تغییر پایتخت از زمان جنگ و مهندس موسوی مطرح بود تا زمان آقای هاشمی و قبل از انقلاب هم بحثهایی در این خصوص مطرح شده بود. اما اصولا تجربه انتقال پایتخت مخصوصا برای کشورهای جهان سوم برای از سر بازکردن مشکلات است... متن کامل
هفت
آمایش سرزمینی، پیششرط بررسی انتقال پایتخت
یک عضو کمیسیون شوراها و امورداخلی کشور گفت:انتقال پایتخت نیاز به زمان و طرح مطالعاتی بسیار پیچیده و اعتبارات هنگفت باتوجه به آمایش سرزمینی دارد، وزارتخانهها بهتر است در استانهای قطب کشاورزی و صنعتی قرار گیرند... متن کامل
هشت
زاکانی شهردار تهران: برای انتقال پایتخت، شمال غرب یا مرقد حضرت امام (ره) مناسب اند
زاکانی در ادامه گفت: بنده ۲ نقطه شهر تهران را یکی شمال غرب و دیگری مرقد حضرت امام (ره) را به عنوان محلی برای انتقال پایتخت در دولت شهید رئیسی در هیات دولت پیشنهاد دادم تا تجمیع ادارات و وزارتخانههای دولتی در آن مکانها شکل بگیرد.
شهردار تهران ادامه داد: دولت میتواند برای انتقال پایتخت چند صد هکتار زمین اختصاص دهد و آنجا را بازطراحی و یا طراحی جدید کند و با ایجاد یک پردیس مرکزی، حکومت اجرایی حتی برای سایر قوا امکاناتی در نظر بگیرد و هنگامی که کار ساخت شروع شد ما به ازای آن ساخت و هزینهها از محل املاک موجود در شهر تهاتر کند.
علیرضا زاکانی روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: در صورت انتقال احتمالی پایتخت، عملا تهران تبدیل به شهری تنها برای جابجایی نمیشود اما کل اتفاقاتی که در خارج از تهران در پیوستگی با شهر ایجاد میشود یعنی هم ترددهای بی جا داخل شهر و هم گستره ارایه خدمات در شهر؛ در یک نقطه مشخص و با هویت معین تجمیع میشوند.
وی با بیان اینکه به نظرم این راحتترین کاری است که دولت میتواند انجام دهد، افزود: انتقال پایتخت یک عرض و طول و ابعادی دارد که دریافت صحیح از این انتقال در ذهن میتواند کمک کند تا ببینیم این کار آیا شدنی است یا خیر.
زاکانی در ادامه یادآور شد: با ارایه این طرح هم بخش خصوصی حاضر به سرمایهگذاری خواهد بود و هم همه مجموعهها و نهادها حاضرند این کار را انجام دهند و در نهایت شهر از این هویت مختلف و پراکندکی ساختمانها نجات پیدا میکند.
شهردار تهران گفت: پیشنهادم در انتقال پایتخت را در دولت شهید رئیسی ارایه دادم و معاون اجرایی پیشین نیز مسوول این کار شد و قرار شد طرح را بررسی کنند اکنون نیز طرح به دولت فعلی رسیده البته که در این دولت هم توصیه ما برای انتقال پایتخت همین است.
نه
انتقال پایتخت از تهران؛ نه ممکن نه لازم و نه درست
محمد حسین شریف زادگان - وزیر رفاه و تامین اجتماعی دولت اصلاحات
نمیتوان دلایل قاطع و قانعکنندهای برای انتقال پایتخت ایران داشت. حال حتی اگر همه دلایل نامربوط انتقال پایتخت درست باشد این کار در قواره وظرفیت مالی دولت و اقتصادی ایران با وجود مشکلات کسری بودجه و شرایط تحریم اقتصادی نیست.
«انتقال پایتخت نه درست، نه ممکن و نه لازم است» عنوان یادداشت محمدحسین شریفزادگان برای روزنامه اعتماد است که در آن آمده؛ انتقال پایتخت پدیدهای شده است که در شروع دولتها در ایران تکرار شده و سپس به فراموشی میگراید. نخستینبار این موضوع در دولت مهندس موسوی بهطور جدی مطرح شد و چند مکان از جمله اطراف شهر تفرش مکانیابی گردید، ولی به علت ناتوانی مالی دولت و دلایل فنی مختلف متوقف شد. سپس در دولت آقای هاشمی، آقای خاتمی و آقای احمدینژاد هم مطرح و سپس بنابر همان دلایل دوباره به فراموشی سپرده شد.. متن کامل
این گزارش به تدریج تکمیل می شود ...