کلید دستیابی به توسعه پایدار شهری
یک پژوهشگر شهری با تشریح چالش‌هایی که مدیریت شهری در ایران با آنها روبروست، گفت: حاکمیت شهری نیازمند تعامل مؤثر بین تمام نهادها و ذینفعان است؛ این تعامل، کلید دستیابی به توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی شهروندان خواهد بود.
یک پژوهشگر شهری با تشریح چالش‌هایی که مدیریت شهری در ایران با آنها روبروست، گفت: حاکمیت شهری نیازمند تعامل مؤثر بین تمام نهادها و ذینفعان است؛ این تعامل، کلید دستیابی به توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی شهروندان خواهد بود.
به گزارش روزن‌آنلاین، امیر آریازند، پژوشگر شهری و مدیرعامل پیشین برج میلاد در دوره پنجم مدیریت شهری در تازه‌ترین نشست هفتگی «شهرآورد» که به همت کمیته مدیریت شهری حزب همبستگی متخصصان ایران برگزار شد، به بررسی چالش‌های پیش روی مدیریت شهری و طرح راهکارها پرداخت.
آریازند با تاکید بر ضرورت ایجاد تعادل میان سه ضلع «مثلث مدیریت شهری» شامل مدیران شهری، شهروندان و سرمایه‌گذاران، گفت: تمرکز بیش از حد بر منافع سرمایه‌گذاران در دوره‌هایی منجر به توسعه ساختمان‌های بلندمرتبه و فضاهای تجاری بزرگ در مناطق شمالی شهر شد. این امر، منافع شهروندان، از جمله دسترسی به خدمات ایمنی و فضاهای عمومی مناسب را تحت تأثیر قرار داد.
وی بر لزوم اجماع میان دولت‌های محلی، سازمان‌های شهروندی، مشاوران حرفه‌ای و سایر ذینفعان تأکید کرد و گفت: تصمیم‌گیری در مدیریت شهری نباید در خلأ انجام شود. تنها از طریق همکاری و برنامه‌ریزی جامع می‌توان به توسعه‌هایی دست یافت که منافع عمومی را حفظ کند.
این پژوهشگر شهری همچنین به تغییرات سریع جهانی نظیر تغییرات اقلیمی، مساله مهاجرت و امنیت اشاره کرد و افزود: مدیریت شهری قرن بیست و یکم نیازمند حکمرانی نوآورانه است که بتواند با بهره‌گیری از داده‌های دقیق و تصمیم‌گیری مشارکتی، پاسخگوی چالش‌های روزافزون باشد.
آریازند در ادامه با تاکید بر نقش حکمرانی شهری پایدار، به بیان ضرورت تحول از مدل‌های سنتی مدیریت به سوی نوآوری و کارآفرینی پرداخت و گفت: تحقق حکمرانی شهری نیازمند تغییر از دولت‌محوری به حکمرانی مشارکتی است؛ تحولی که می‌تواند خلاقیت و نوآوری را در مدیریت شهری تقویت کند.
وی همچنین به چالش‌های شهری قرن 21 نظیر رشد سریع شهرنشینی و آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: بیش از 70 درصد جمعیت جهان تا سال 2050 در شهرها زندگی خواهند کرد. این رشد شتابان، اگرچه دستاوردهای بزرگی به همراه داشته، اما مشکلات جدی مانند آلودگی هوا، تراکم جمعیت و فشار بر زیرساخت‌های شهری را نیز ایجاد کرده است."این تغییرات نیازمند زیرساخت‌های مناسب و برنامه‌ریزی دقیق برای کاهش فشارهای ناشی از این تراکم جمعیتی است.
آریازند خاطرنشان کرد که شهرهای هوشمند می‌توانند راه‌حلی برای مدیریت چالش‌های شهری باشند. به گفته وی، حاکمیت هوشمند شهری با ترکیب اقتصاد هوشمند، محیط زیست هوشمند و زندگی هوشمند می‌تواند پاسخگوی نیازهای شهری در دوران معاصر باشد.
وی تأکید کرد که روند کنونی شهرنشینی، شهرها را به مراکز اصلی مصرف انرژی و تولید ضایعات تبدیل کرده است. آریازند در این باره افزود: شهرها حدود 75 درصد انرژی جهانی را مصرف کرده و سهم قابل توجهی در تغییرات اقلیمی و آلودگی محیط زیست دارند. با این حال، توسعه زیرساخت‌ها به صورت متناسب با این رشد جمعیت انجام نشده و بسیاری از شهرها با فشار فزاینده روبه‌رو هستند.
او با اشاره به اهمیت برنامه‌ریزی جامع برای مدیریت این چالش‌ها، گفت: "برنامه‌ریزی شهری باید بر پایه یکپارچگی و مفاهیم هوشمند باشد. مدل‌های شهر هوشمند که تمامی ابعاد زندگی، از اقتصاد و محیط زیست تا حمل و نقل و خدمات شهری را دربرمی‌گیرد، راهکار مؤثری برای کاهش مشکلات شهرنشینی ارائه می‌دهد.
لزوم مدیریت فرامرزی در شهرها
آریازند در بخش دیگری از سخنانش بر اهمیت حکمرانی یکپارچه شهری برای حل مسائل پیچیده و نوظهور تأکید کرد. وی گفت: مدیریت شهری نمی‌تواند تنها به مرزهای کالبدی شهر محدود شود. بسیاری از چالش‌های امروز، نظیر تراکم جمعیت در حریم شهرها، نیازمند رویکردهای جامع و فراگیر هستند.
او با اشاره به مشکلات موجود در کلان‌شهرهایی مانند تهران افزود: تراکم بی‌برنامه جمعیت در حاشیه‌های شهری، منجر به بروز آسیب‌های اجتماعی و کاهش دسترسی به خدمات حمل و نقل عمومی شده است. نبود هماهنگی میان مناطق مختلف شهری، به ویژه در توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل و ایمن‌سازی بافت‌های فرسوده، از مشکلات اساسی حکمرانی شهری است.
آریازند تأکید کرد که تنها از طریق یکپارچگی در سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و اجرا می‌توان این چالش‌ها را مدیریت کرد. وی یادآور شد: حاکمیت شهری نیازمند تعامل مؤثر بین تمام نهادها و ذینفعان است. این تعامل، کلید دستیابی به توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی شهروندان خواهد بود.
وی به اهمیت مشارکت شهروندان در فرآیندهای تصمیم‌گیری شهری اشاره کرد و گفت: شهروندان باید به عنوان بازیگران اصلی در مدیریت شهری شناخته شوند. آنها نه تنها مصرف‌کنندگان خدمات شهری هستند، بلکه می‌توانند ایده‌ها و نظرات خود را در زمینه بهبود کیفیت زندگی در شهرها ارائه دهند.
وی با بیان این که ایجاد بسترهای لازم برای مشارکت فعال شهروندان می‌تواند به تقویت حس تعلق و مسئولیت اجتماعی در آنها منجر شود، افزود: برگزاری جلسات مشورتی، کارگاه‌های آموزشی و استفاده از فناوری‌های نوین برای جمع‌آوری نظرات و پیشنهادات مردم، از جمله راهکارهایی است که می‌تواند به بهبود فرآیندهای مدیریت شهری کمک کند.
آریازند همچنین به نقش فناوری‌های نوین در بهبود مدیریت شهری پرداخت و گفت: "شهرهای هوشمند با بهره‌گیری از «کلان داده» و «اینترنت اشیاء» می‌توانند به بهینه‌سازی خدمات شهری، کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت زندگی شهروندان کمک کنند. این فناوری‌ها می‌توانند در حوزه‌هایی نظیر حمل و نقل، مدیریت پسماند، و تأمین امنیت شهری به کار گرفته شوند.
او با اشاره به نمونه‌هایی از شهرهای موفق در زمینه مدیریت هوشمند، گفت: شهرهایی مانند بارسلونا و سئول با استفاده از فناوری‌های نوین توانسته‌اند خدمات بهتری را به شهروندان ارائه دهند و در عین حال چالش‌های زیست‌محیطی را کاهش دهند. این تجربیات می‌تواند الگوی مناسبی برای سایر شهرها باشد.
این پژوهشگر شهری همچنین بر لزوم توجه به عدالت اجتماعی در برنامه‌ریزی‌های شهری تأکید کرد و گفت: توسعه پایدار باید شامل تمامی اقشار جامعه باشد. نباید اجازه دهیم که نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی در دسترسی به خدمات شهری افزایش یابد. برنامه‌ریزی شهری باید بر اساس نیازهای واقعی جامعه انجام شود.
او در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به اهمیت آموزش و توانمندسازی مدیران شهری گفت: مدیران شهری باید با چالش‌ها و فرصت‌های جدید آشنا شوند و مهارت‌های لازم برای مدیریت پیچیدگی‌های روزافزون را کسب کنند. آموزش مستمر و تبادل تجربیات بین مدیران شهری می‌تواند به ارتقاء کیفیت حکمرانی کمک کند. آریازند تأکید کرد که آینده مدیریت شهری نیازمند رویکردی جامع و همگرا است که تمام ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی را در نظر بگیرد تا بتواند به بهترین نحو ممکن پاسخگوی نیازهای روزافزون شهروندان باشد.
