بازگشت سنگ‌نوشته تاریخی مسجد تخت فولاد

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان از اتمام پروژه مرمتی در مسجد تاریخی مصلی تخت فولاد اصفهان در راستای حفظ مساجد تاریخی و نگین‌های ارزشمند این شهر خبر داد.

 «مسجد تاریخی مصلی تخت فولاد اصفهان» در عهده صفویه معروف بوده است که شاردن نام می‌برد. در وقایع السنین می‌نویسد: مدفن آقا حسین خوانساری مابین مصلی و آب‌انبار است یعنی آب‌انبار مادر شاه زاده که بنای خیلی قدیمی به‌طوری‌که از سیاحت‌نامه شاردن و کتب دیگر معلوم می‌شود مصلای تخت فولاد در عهده صفویه برای ادای نماز عیدین دایر بوده و به‌ویژه در عید قربان شتر قربانی را به تخت فولاد نحر می‌کرده و منبر وعظ و محل اجتماع مفصلی در حدود مسجد رکن الملک فعلی و غسال‌خانه و تکیه تویسرکانی فعلی بوده است که به ظاهر همان منبع را به مسجد مصلی نقل کرده‌اند.

قدر مسلم این است که از اوایل عهد صفویه این محل به نام مصلی معروف بوده و در طومار زاینده‌رود، محله تخت فولاد فعلی را به نام مصلی ثبت کرده و قریه کوله پارچه را از قدیم به نام مصلی اضافه می‌کرده و کلدی باجه مصلی ثبت می‌کرده‌اند. هرچه بوده مصلای تخت فولاد کم‌کم مصلای طوقچی را از اهمیت انداخت تابه‌حال حاضر رسید که مصلی اصفهان منحصر به همین محله است.

با توجه به اهمیت این مسجد تاریخی محمدعلی ایزدخواستی  با اشاره به کارکرد فرهنگی و هویتی مساجد، اظهار کرد: مساجد از اجتماعی‌ترین پایگاه‌های تمدن اسلامی هستند که در لایه‌های مختلف شهری گسترده‌اند. معماری ارزشمند و تزئینات شاخص این مساجد، علاوه بر کارکرد زیبایی و فضاسازی، به بالا بردن سطح سلیقه مردم در طول تاریخ کمک کرده است. از این رو، کارکرد کالبدی مسجد را باید عجین در معنا سازی و تقویت قوه خیال و درک زیبایی‌شناختی مردمان این سرزمین دانست.

وی افزود: قرارگیری مصلی جدید اصفهان، در کنار مسجد تاریخی مصلی تخت فولاد، فرصت خوانش دو سطح از معماری گذشته و معاصر را به وجود آورده است. اینجاست که می‌توان این نماینده معماری سنتی اصفهان را با تمام سادگی، باشکوه و دلچسب دید.

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان با اشاره به سیاست‌های این سازمان در حوزه مرمت و احیای مساجد تاریخی شهر اصفهان تصریح کرد: عملیات مرمت این مسجد با نصب کتیبه ارزشمند سنگ‌نوشته نستعلیق به خط عبدالرحیم افسر مربوط به سال ۱۳۰۵ هجری قمری همراه بود. این سنگ‌نوشته، سال‌ها بود که از سردر مسجد جدا شده بود و در یک انبار در نزدیکی مسجد پیدا شد.

وی در ادامه با اشاره به سبک‌سازی و مرمت سقف مسجد مصلی تخت فولاد اصفهان اضافه کرد: سبک‌سازی و مرمت سقف شامل جمع‌کردن آجرفرش پشت‌بام مسجد، برداشتن خاک‌های مازاد که بر روی سقف مسجد سنگینی می‌کرد، زیرا سقف‌های آن ترک بسیاری خورده بود و باید خاک مازاد بر روی سقف برداشته می‌شد تا از آسیب هر چه بیشتر به سقف مسجد جلوگیری شود. سپس «قید و پالانه بندی» و… استحکام سقف را به همراه داشت.

مسئول بافت تاریخی شهر اصفهان ادامه داد: بخش دیگر از پروژه مرمتی بندکشی مسجد بود که این امر توسط کارشناسان مرمت به‌خوبی صورت گرفت و در کنار آن طاق‌های سنتی مسجد و تیرهای چوبی آن‌که در سال‌های اخیر رنگ‌شده بود را لایه‌برداری کرده و به شکل گذشته مسجد درآوردیم تا ساختار هویتی و تاریخی مسجد حفظ شود. به این شکل، مسجد تاریخی مورد مرمت کامل قرار گرفت.

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان ادامه داد: در این مرمت جدارها بیرونی مسجد و هرجایی که از مسجد دارای ترک بود به اصلاح مرمتی دوخت و دوز شد و علاوه بر آن‌یک سری لایه‌های پلاستر سیمانی یا رنگ که بر روی دیواره‌های مسجد بود لایه‌برداری آن صورت گرفت. سنگ‌فرش کردن ورودی مسجد، بندکشی و آجرفرش کردن دور مسجد، ایجاد ورودی جدید به حسینیه مجاور مسجد و… و. بخشی دیگر از عملیات مرمتی این پروژه بود.

وی تأکید کرد: این مرمت و نو شدن مسجد بدون هیچ دخل و تصرفی بوده است و در هر دو پروژه مرمتی نهایت سعی شده است که مرمت به‌گونه‌ای باشد که ساختار و شکل تاریخی مسجد هیچ تغییری نکند.

عملیات مرمت این مسجد دو میلیارد تومان هزینه در بر داشت که از محل اعتبارات منطقه ۶ شهرداری اصفهان تأمین گردید.

منبع: خبرگزاری مهر