پیچیدگی در پرونده ثبت جهانی آسبادها

مدیر پرونده ثبت جهانی «آسبادهای ایران»، روند تهیه این پرونده را که مشابه پرونده‌های زنجیره‌ای است، به دلیل تعداد زیاد آسبادها در ایران، پیچیده توصیف کرد.

محمدحسن طالبیان، معاون پیشین میراث فرهنگی و مسئول تدوین پرونده‌های ثبت جهانی همچون هگمتانه، کاروانسراهای ایران و آسبادها، درباره آخرین وضعیت پرونده آسبادهای ایران که مسئولیت تهیه آن را از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عهده دارد، اظهار کرد: کار روی این پرونده از چند سال پیش آغاز شده است و پایگاه‌های آسبادها درحال انجام کار روی آن هستند. این پرونده در سه استان سیستان و بلوچستان و خراسان‌های رضوی و جنوبی تهیه می‌شود، ولی با توجه به اینکه فقط در یک استان خراسان جنوبی تعداد این آسبادها به حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ واحد می‌رسد منظم کردن و ترتیب بخشیدن به این تعداد آسباد در یک پرونده ، واقعا زمان‌بر است.

مدیر پرونده ثبت جهانی آسبادهای ایران گفت: این پرونده به دلیل وسعت و حجم کار شبیه یک پرونده زنجیره‌ای است و کار میدانی آن وقت‌گیر خواهد بود.

او درباره زمان ارایه این پرونده به یونسکو اظهار کرد: ما باید روی این پرونده کار ویژه انجام دهیم. با پایان کار پرونده ثبت جهانی هگمتانه، حالا تمام نیرو و انرژی‌مان‌ را روی پرونده آسبادهای ایران می‌گذاریم و در آینده نزدیک می‌توانیم اطلاعات دقیق‌تری از وضعیت این پرونده گزارش کنیم.

طالبیان با بیان اینکه در تهیه این پرونده سه استان سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی و جنوبی همراه هستند، گفت: پرونده آسبادها خیلی کار دارد، باید با مقامات محلی صحبت کنیم تا همه آنها همراه شوند، مثلا بعضی از این آسبادها در بافت و میدان شهری قرار گرفته‌اند و لازم است آزادسازی شوند، بنابراین نیاز است یک جریان محلی همراه شود.

مسئول تدوین پرونده‌ ثبت جهانی آسبادهای ایران افزود: آسبادها یک مجموعه بزرگ است و از نظر من باید تمام آنها شناسایی و ثبت شوند، چون این فرصتی برای حفاظت کردن از آنهاست.

ایران تا کنون موفق شده ۲۸ اثر تاریخی را در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت کند، آخرین پرونده به هگمتانه مربوط می‌شد که ششم مردادماه ۱۴۰۳ به این فهرست جهانی اضافه شد. پیش‌بینی می‌شود ایران در اجلاس بعد، پرونده «قلعه فلک الافلاک و دره خرم‌آباد» را برای ثبت جهانی پیشنهاد دهد، درحالی که پرونده‌های «مسجد ایرانی»، «آسبادهای ایرانی»، «خانه‌های ایرانی» و «منظر فرهنگی ماسوله» را در دست تدوین دارد. 

به گفته رسول وطن‌دوست، نماینده ایران در کمیته‌های میراث جهانی یونسکو، ایران در سال ۱۳۵۷ و در بحبوحه انقلاب، سه اثر در فهرست میراث جهانی ثبت کرد، از جمله چغازنبیل، تخت‌جمشید و میدان نقش جهان اصفهان که دکتر شهریار عدل و فیروز باقرزاده برای ثبت این آثار در قاهره مصر تلاش زیادی کردند. از آن زمان تا سال ۱۳۸۲ در ثبت غفلت شد. ثبت‌های زنجیره‌ای همچون کاروانسراهای ایران و کلیساهای ایران در کنار پرونده‌های مثل راه‌آهن، راه‌کار ایران برای جبران این عقب ماندگی بوده است.

منبع: ایسنا