زودآشنای دیریافته؛ یادداشت علی اعطا
دکتر ایرج اعتصام استاد فرهیخته‌ای که روز 28 آذر 1401 از میان ما رفت، استاد سه نسل از معماران و شهرسازان ایران بود. او با تجربه‌ای غنی و گسترده از تحصیل، تدریس و فعالیت حرفه‌ای در عرصه معماری و شهرسازی شناخت و درکی عمیق از تاریخ و تحولات شهر و معماری در ایران و جهان داشت.
علی اعطا - دکتر ایرج اعتصام استاد فرهیخته‌ای که روز 28 آذر 1401 از میان ما رفت، استاد سه نسل از معماران و شهرسازان ایران بود. او با تجربه‌ای غنی و گسترده از تحصیل، تدریس و فعالیت حرفه‌ای در عرصه معماری و شهرسازی شناخت و درکی عمیق از تاریخ و تحولات شهر و معماری در ایران و جهان داشت.
دکتر ایرج اعتصام دانش‌آموخته رشته معماری در سال ۱۳۳۹ از دانشگاه فلورانس ایتالیا و کارشناس ارشد طرح‌ریزی منطقه‌ای سازمان ملل بود. با مجامع علمی و دانشگاهی جهان ارتباطی مستمر داشت و بارها به‌عنوان استاد مدعو در دانشگاه‌های معتبر ایران و جهان تدریس کرده بود. از او طرح‌های معماری و شهرسازی و آثار مکتوبی در قالب تألیف یا ترجمه بر جا مانده که از آن جمله می‌توان به پژوهشی ارزشمند در زمینه بناهای عمومی معاصر اشاره کرد که در قالب مجموعه دو‌جلدی «معماری معاصر ایران؛ ۷۵ سال تجربه بناهای عمومی» منتشر شده است. این مجموعه دو‌جلدی اثر پژوهشی پراهمیتی است که از سوی گروهی از پژوهشگران و به سرپرستی دکتر اعتصام و به سفارش وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و تدوین شده است.
ایرج اعتصام، شهرساز برجسته ایرانی و طراح پارک‌های ملت و کوروش تهران است که ۲۸ آذر ۱۴۰۱ در سن ۹۲ سالگی دار فانی را وداع گفت.
من نخستین‌بار درباره دکتر ایرج اعتصام هنگامی که در ایران در سال‌های دهه 50 خورشیدی دانشجوی معماری بودم، شنیدم. دکتر گیتی اعتماد یکی از استادهای دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه ملی (دانشگاه شهید بهشتی امروز) که در دانشگاه تهران شاگرد دکتر اعتصام بوده و پس از آن با ایشان در دفتر معماری او کار می‌کرده است، از او برایم در ارتباط با تفکرهای نوین در شهرسازی گفت.
نوشتن درباره دکتر ایرج اعتصام دشوار است. اگرچه خود او انسانی است مثل هر فرهیخته واقعی؛ راحت و باز و بدون گره؛ و همین بر کیفیت سهل و ممتنع‌بودن او می‌افزود.
