مرثیه‌ای برای «امید»

نیمه آبان ۱۴۰۳ نیز گذشت اما خبری از «امید» تک‌درنای سیبری نشده است و هر چقدر به روزهای پایانی آبان نزدیک می شویم، دوستداران حیات وحش به ویژه این پرنده دلواپس‌تر و نگران‌تر از سرنوشت نامعلومش می‌شوند.

به گزارش روزن آنلاین، مازندران در فصول سرد سال میزبان پرندگان مهاجر از نقاط سردسیر جهان است و این پرندگان زمستان‌گذرانی خود را در تالاب‌ها و آب‌بندان‌های استان سپری می‌کنند در میان حجم زیاد پرندگان مهاجری که به مازندران می‌آیند امید گل سر سبد این دست از پرندگان به شمار می‌رود.

چرایی متمایز بودن امید نسبت به دیگر پرندگان مهاجر از آنجایی نشات می گیرد که تنها بازمانده از درنای سیبری در جهان به شمار می‌رود. جمعیت گله غربی درناهای سفید سیبری در سال ۱۹۳۰ بیش از ۲۰۰ قطعه برآورد شده بود که به دلایلی تعداد آن‌ها در سال ۱۳۸۵ به ۲ قطعه درنای امید و آرزو کاهش یافت و با مرگ آرزو، «امید» آخرین بازمانده جمعیت غربی درناهای سفید سیبری شد و در این سال‌ها به تنهایی به ایران مهاجرت می‌کند.

امید تا سال ۱۴۰۱ برای ۱۵ سال متوالی زمستان‌گذرانی خود را در مازندران سپری کرد، اما زمستان سال گذشته تالاب فریدونکنار خالی از حضور امید باقی ماند و هر چه چشمان دوستداران حیات وحش و این پرنده به آسمان خیره شد خبری از این پرنده نشد که نشد.

در آن سال کارشناسان امر دلیل نیامدن امید را به شرایط آب و هوایی گره زدند به طوری که مدیرکل وقت دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد: مهاجرت پرندگان تابع شرایط خاصی است، مهم‌ترین آن بحث دما و اقلیم است، زمانی که هوای عرض‌های شمالی زمین در وقت مشخصی سردتر می‌شود، پرندگان از عرض‌های شمالی به سمت عرض‌های جنوبی زمین می‌آیند، به خصوص پرندگان مهاجری که آبزی و کنار آبزی هستند در عرض‌های جنوبی مانند سواحل شمالی، جنوبی و تالاب‌های ایران وارد شده و زمستان‌گذرانی می‌کنند.

علیرضا ابدالی درباره علت نیامدن امید در زمستان سال گذشته به فریدونکنار گفته بود که امید یک درنای سیبری است، حال و روز زمستان گذشته کره زمین هم چندان سرد نشده بود، در ایران و تهران هم در ماه‌های آذر و دی هوا چندان سرد نشده بود که قطعا در عرض های شمالی‌تر زمین هم وضعیت همینطور بود.

اما امسال برخلاف سال گذشته شرایط جوی سرد مستقر است یعنی شرایطی که امید را مجبور به مهاجرت و زمستان گذرانی در تالاب فریدونکنار می‌کند با وجود این موضوع هنوز خبری از این پرنده نشده است.

پنجم آبان ۱۴۰۱ برای پانزدهمین سال متوالی در مازندران فرود آمد و در آن سال ۲روز زودتر نسبت به سال گذشته برای زمستان‌گذرانی به تالاب بین‌المللی فریدونکنار و سرخرود مهاجرت کرد و موجب خوشحالی علاقه‌مندان به محیط زیست و حیات وحش شد.

پاییز ۱۴۰۰ چهاردهمین سفر امیدِ تنها به مازندران آغاز شد و هفتم آبان در تالاب بین المللی فریدونکنار فرود آمد و یک هفته زودتر وارد مازندران شد تا دوره حدود چهار ماهه حضورش در این استان را بگذراند.

در سال ۱۳۹۹ هم در ۱۴ آبان «امید» به مازندران آمد و چشم دوستداران محیط زیست را روشن کرد. هر چند در آن زمان این پرنده ۲ هفته دیرتر از سال گذشته وارد مازندران شد و در آن سال دل نگرانی‌های زیادی برای دوستدارانش ایجاد کرده بود.

اما امید سال ۱۳۹۸ نگذاشت دوستدارانش خیلی چشم انتظار بمانند و زودتر از سال‌های قبل تک درنای سفید سیبری به مازندران بازگشت و در ۲۹ مهر ماه در تالاب فریدونکنار فرود آمد که همان زمان شرایط مناسب آب و هوایی و فراهم بودن ذخیره غذایی کافی را به عنوان عاملی در یک ماه زودتر از سال‌های پیش آمدن این پرنده برای زمستان گذرانی در تالاب فریدونکنار عنوان شد.

سابقه بازگشت نکردن امید به تالاب فریدونکنار تنها به پارسال خلاصه نمی شود و در مدت ۱۵ سال مهاجرت در یکی از سال‌های دهه ۸۰ نیز این اتفاق رخ داد و امید آن سال ترجیح داد زمستان گذرانی‌اش را در جای دیگر به غیر از این تالاب سپری کند.

رییس اداره حیات وحش مازندران گفت: امید اغلب در نیمه اول آبان ماه و حتی در برخی سال‌ها زودتر از این زمان به تالاب فریدونکنار می‌آمد.

کوروس ربیعی اظهار کرد: البته در این مدت ۱۵ سال مهاجرت و زمستان‌گذرانی امید در مازندران پارسال و در یکی از سال‌های دهه ۸۰ به این استان نیامد.

وی ادامه داد:‌ پارسال شرایط آب و هوایی گرم و خوب در فصول سرد سال به گونه‌ای بود که امید را مجبور به پرواز و طی مسافت برای حضور در تالاب فریدونکنار نکرد و یکی از دلایل نیامدن این پرنده این موضوع عنوان شد.

رییس اداره حیات وحش مازندران گفت:‌ امسال با توجه به شرایط جوی سرد در کشور ما و کشورهای مبدا پرواز پرندگان مهاجر که در مناطق سردسیر است. نیامدن امید باعث شده تا گزینه‌های دیگر به غیر از تغییرات آب و هوایی همچون از دست رفتن پرنده قوت بگیرد.

وی با اشاره به اینکه امید و دیگر پرندگان مهاجر تا اواسط آذر ماه نیز به تالاب‌های مازندران سفر م‌کنند، ‌ادامه داد:‌ امیدواریم امید طی روزهای باقی مانده زمان مهاجر به این استان بیاید و دوستداران حیات وحش نیز خرسند از این رخداد شوند.

درناهای سیبری به سه جمعیت شرقی، غربی و مرکزی تقسیم می‌شوند که جمعیت مرکزی آن که به هند مهاجرت می‌کردند منقرض شدند، جمعیت شرقی آن شامل حدود سه هزار درنا است که همچنان به چین مهاجرت می‌کنند و جمعیت غربی نیز به ایران می‌آمدند.

جمعیت گله غربی درناهای سفید سیبری در سال ۱۹۳۰ بیش از ۲۰۰ قطعه برآورد شده بود که به دلایلی تعداد آن‌ها در سال ۱۳۸۵ به ۲ قطعه درنای امید و آرزو کاهش یافت و با مرگ آرزو، «امید» آخرین بازمانده جمعیت غربی درناهای سفید سیبری شد و در این سال‌ها به تنهایی به ایران مهاجرت می‌کند.

منبع: خبرگزاری ایرنا