آلودگی هوا؛ تهدید سلامت نیمی از جمعیت کشور
بر اساس آمارها در سال ۱۴۰۰ میزان آلودگی هوا در ۲۷ شهر کشور بیش از حد مجاز بود و در مواردی میزان آلودگیها بیش از ۳ برابر حد مجاز بوده است. ۸۸ درصد آلودگی هوا در ایران ناشی از موتورسیکلتها و خودروها و ۱۲ درصد ناشی از منابع ثابت و صنایع است. بر اساس نظر یک کارشناس موتورسیکلتها بیش از ۴ برابر خودروها آلایندگی دارند. بیش از ۹۰ درصد موتورسیکلتها کاربراتوری و ۸۶ درصد آنها فرسوده هستند. ۲۱۹ شرکت در ایران موتورسیکلت تولید میکند که اکثر آنها بنزینی و غیر استاندارد هستند. بر اساس اعلام وزارت بهداشت بیش از نیمی از جمعیت کشور در معرض آلودگی هوا قرار دارند و خسارات آلودگی هوا در ایران سالانه به ۷ میلیارد دلار میرسد. فقط در شهر تهران سالانه بیش از ۳۷۰۰ نفر به علت آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند و خسارت این پدیده در تهران بالغ بر ۲. ۳ میلیارد دلار است.
زهرا نژاد بهرام - پس از طی سه روز از آلودگی هوا و تعطیلی مدارس و مجازی شدن آنها، همچنان هوای شهرهای بزرگ از جمله تهران در لایه خاکستری قرار گرفته و تنفس درشهر را با دشواری همراه ساخته است.
شهری با داشتن بیش از ۱۲ میلیون نفر جمعیت در روز و نزدیک به ۹ میلیون نفر درشب با مه خاکستری به حیات خود ادامه میدهد، اما نفس زنان در حال شمارش پایان این آلودگی به لطف طبیعت است، شدت آلودگی و قرمز شدن علائم هشدار موید این حقیقت است که ما توان نگهداری هوای سالم را نداریم.
در سال ۱۹۵۲ لندن برای شش روز دچار آلودگی شد و موج آلودگی منجر به تعطیلی مراکز مختلف عمومی گردید و نزدیک به ۴۲۰۰ نفر جان خود را ازدست دادند. علت آلودگی سوخت زغال سنگ بود، چیزی که منجر به وضعیت اسفبار هوای این شهر و عدم همراهی طبیعت در وزش باد و باران در آن گردید. این خاطره از آن جهت قابل تامل است که این اتفاق منجر به اتخاذ روشهای مناسب برای جلوگیری از وقوع مجدد آن در دستور کار تصمیمگیران و تصمیم سازان آن شهر گردید. امادر کشور ما به رغم گذشت چندین سال از وقوع آلودگی در زمستان و تابستان و هشدارهای بهداشتی و محیط زیستی مسأله آلودگی هوا و ضرورت مقابله باآن هنوز جدی نشده است.
به رغم تصویب قانون هوای پاک به دلایل متعددی که هر کدام ممکن است جدی و اجتناب ناپذیر باشد مسأله آلودگی هوا و این قانون به حاشیه رانده شده و همچنان شهرهای بزرگ و حاشیه آنها با این امر دست بگریبان هستند. تصویر این پدیده خطرناک که به نام مرگ خاموش هم از آن نامبرده میشود، در دستان برنامه ریزان و تصمیمگیران، گیر افتاده و موضوعیت جدی برای رفع آن که بخش بزرگیاش به دلیل سوخت بدون کیفیت برای خودروها و خودروهایی که ناتوان در بکارگیری سوخت هستند، قرار دارد. براساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، سالانه بیش از ۸ میلیون مرگ بر اثر آلودگی هوا رخ میدهد که این آمار در ایران حدود ۳۰ هزار مرگ است.
بر اساس آمارها در سال ۱۴۰۰ میزان آلودگی هوا در ۲۷ شهر کشور بیش از حد مجاز بود و در مواردی میزان آلودگیها بیش از ۳ برابر حد مجاز بوده است. ۸۸ درصد آلودگی هوا در ایران ناشی از موتورسیکلتها و خودروها و ۱۲ درصد ناشی از منابع ثابت و صنایع است. بر اساس نظر یک کارشناس موتورسیکلتها بیش از ۴ برابر خودروها آلایندگی دارند. بیش از ۹۰ درصد موتورسیکلتها کاربراتوری و ۸۶ درصد آنها فرسوده هستند. ۲۱۹ شرکت در ایران موتورسیکلت تولید میکند که اکثر آنها بنزینی و غیر استاندارد هستند. بر اساس اعلام وزارت بهداشت بیش از نیمی از جمعیت کشور در معرض آلودگی هوا قرار دارند و خسارات آلودگی هوا در ایران سالانه به ۷ میلیارد دلار میرسد. فقط در شهر تهران سالانه بیش از ۳۷۰۰ نفر به علت آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند و خسارت این پدیده در تهران بالغ بر ۲. ۳ میلیارد دلار است.
این آمارهای موید آن است که بیتوجهی نسبت به امر آلودگی هوا از مرز خطر گذر عبور کرده و به مرز بحران رسیده است ضرورت کاری مشترک میان شهروندان و حاکمیت در کنتر ل کیفیت هوا و باورپذیری به ضرورت ایجاد تغییر در نوع سوخت مصرفی خودروها اعم از موتور و…. امری جدی است. آثار سوء آلودگی هوا گذشته از آنکه جان انسانها را میگیرد قادر است برروی سلامت کودکان و جوانان آثار مخربی بر جای بگذارد، شیوع برخی بیماریها که شاید پیش از این در کشور محدود بوده قابل توجه است.
از این جهت مسأله آلودگی هوا امری ملی و حاکمیتی است که بایستی از سوی همه نهادهای مرتبط به مسأله اساسی مبدل شده و راهکار مؤثری برای آن تدارک دیده شود؛ به قول ریس جمهور که پزشک حاذقی هستند مسکنها پاسخ نیستند، بلکه موقت است ( تعطیلی و زوج و فرد کردن خودروها و انتظار باران و باد… ) لذا بایستی درمان پیشه کرد هر چند درد آلود. جلوگیری از مازوت سوزی در نیروگاه امری مبارک است اما به تنهایی کافی نیست بلکه بایستی اقداماتی جدی در بهبود کیفیت سوخت مصرفی خودروها و معاینه مؤثر فنی موتور سیکلتها با تأکید بر کارخانههای سازنده آنها در دستور کار همه نهادهای مرتبط قرار گیرد. بی توجهی به مسأله کیفیت سوخت و خودروها به خصوص خودروهای داخلی بیانگر بیتوجهی به سلامت شهروندان است. بر اساس برخی گزارشهای در سال ۱۴۰۲ در ایران به ازای هر نفر روزانه حدود ۰.۹۵ لیتر بنزین و حدود ۰.۸۸ لیتر گازوئیل مصرف میشود؛ این گزاره به معنای این است که مصرف روزانه بنزین و گازوئیل در ایران به ازای هر نفر تقریباً ۲ برابر متوسط جهانی است که در ۳۰ سال گذشته ۲۶۵ درصد رشد کرده است.
در همین گزارش آمده است خودروهای داخلی در هر ۱۰۰ کیلومتر ۱۰ تا ۱۲ لیتر بنزین مصرف میکنند که این عدد در دنیا ۴ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر است؛ بنابراین اگر گفته میشود که مصرف بنزین در کشورهای خارجی همچون ترکیه، آلمان و فرانسه رشد منفی داشته است، ناشی از این است که خودروهای خارجی مصرف بنزین پایینی دارند در حالی که مصرف بنزین خودروهای داخلی تقریباً ۳ برابر مصرف استاندارد جهانی است. در نهایت به نظر میرسد عزم جدی برای اصلاح رویه ساخت خودرو و کیفیت سوخت در کنار اقدامات لازم برای ارائه خدمات به شهروندان به همراه راهکارهای کوتاه مدت نظیر متوقف کردن خودروهای تک سرنشین و…. الزامی است که تصمیمگیران باید به آن توجه کنند.
منبع: آرمان امروز