دیپلماسی عمومی راهکار مقابله با سدسازی‌های افغانستان
دستگاه دیپلماسی ایران برای مقابله با سدسازی‌های افغانستان و رویکردهای هیدروپلیتیکی این کشور ابزارهای متعدد اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، امنیتی و حقوقی در اختیار دارد که به‌دلیل عدم تعریف درست استراتژی افغانستان و ضعف دفتر رودخانه‌های مرزی طی بیش از یک‌دهه اخیر، علی‌رغم ابزارهای فوق، سدهای افغانستان یکی پس از دیگری به بهره‌برداری می‌رسند و دستگاه دیپلماسی صرفاً نظاره‌گر است و به یک یادداشت اعتراضی و سخنرانی سخنگوی وزارت امور خارجه بسنده کرده است.
دستگاه دیپلماسی ایران برای مقابله با سدسازی‌های افغانستان و رویکردهای هیدروپلیتیکی این کشور ابزارهای متعدد اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، امنیتی و حقوقی در اختیار دارد که به‌دلیل عدم تعریف درست استراتژی افغانستان و ضعف دفتر رودخانه‌های مرزی طی بیش از یک‌دهه اخیر، علی‌رغم ابزارهای فوق، سدهای افغانستان یکی پس از دیگری به بهره‌برداری می‌رسند و دستگاه دیپلماسی صرفاً نظاره‌گر است و به یک یادداشت اعتراضی و سخنرانی سخنگوی وزارت امور خارجه بسنده کرده است.
به گزارش روزن آنلاین، چندی پیش یکی از ریش‌سفیدان و بزرگان طوایف بلوچ ولایت نیمروز در مصاحبه با شبکه طلوع‌نیوز افغانستان عنوان کرد «بالاترین مشکل ما در ولایت نیمروز، مشکل آب است. بند کمال‌خان آن‌طوری‌که باید می‌بود، مستحکم نیست؛ مشکلاتی دارد و آب را زیاد ذخیره نمی‌کند. سال‌های گذشته تجربه شده که مدیریت درست و صحیحی نبوده و آب به هدر رفته است.»
همزمان با بهره‌برداری از بند کمال‌خان، رسانه‌های افغانستان یکی از اهداف احداث این بند و انحراف آب به‌سمت گودزره را احیای ۴۹ هزار هکتار از اراضی گودزره و اسکان ۴۹ هزار خانواده پشتون در این اراضی عنوان کردند. باتوجه‌به اینکه قوم بلوچ جمعیت غالب ولایت نیمروز را تشکیل می‌دهند و پشتون‌ها در این ولایت در اقلیت هستند، تغییر بافت جمعیتی در دستورکار حکام پشتون قرار گرفته است.
مهندسی اجتماعی و گسترش و پراکنش پشتون‌ها از دوره محمدیعقوب خان برای تثبیت قدرت حکام پشتون به‌صورت جدی آغاز و تاکنون ادامه داشته و دارد. در پی این سیاست، سایر گروه‌های قومی مورد رنج مضاعف قرار گرفتند؛ کوچانده شدند و حتی قتل عام شدند و بدین‌ترتیب، عمق استراتژیک ایران در افغانستان مورد مخاطره قرار گرفته است.
اظهارنظر یکی از بزرگان قوم بلوچ ولایت نیمروز افغانستان در رابطه با بند کمال‌خان، نشان از بی‌اطلاعی اهالی این ولایت از سیاست گسترش و پراکنش پشتون‌ها دارد؛ زیرا معتقد است که سازه بند کمال‌خان ایراد فنی دارد که سیلاب رودخانه هیرمند را هدر می‌دهد.
حال این سؤال به ذهن متبادر می‌شود که چرا دستگاه دیپلماسی در راستای دیپلماسی عمومی، هم‌زبانان فارس و بلوچ ولایت نیمروز را از هدف حکام افغانستان مطلع نکردند تا بدین‌وسیله ابزارهای اجتماعی را برای مقابله با سدسازی‌های افغانستان در این ولایت بکار گیرد؟
در قِبَل دیپلماسی عمومی و آگاه‌سازی اهالی ولایت نیمروز از هدف احداث بند کمال‌خان، ارتقای سطح مناسبات سیاسی و اقتصادی بلوچ‌ها و سایر گروه‌های قومی که عمق استراتژیک ایران در افغانستان به‌شمار می‌روند، شرایط را برای توقف سیاست‌های قومی حکام افغانستان فراهم می‌کند. نباید فراموش کرد که طوایف بلوچ فئودال‌های پایین‌دست بند کمال‌خان هستند و به‌علت رسم بلوچ‌ها، پشتون‌ها نتوانستند اراضی کشاورزی ولایت نیمروز را خریداری کنند و غالباً در مراکز ولسوالی‌ها ساکن هستند. به‌نظر می‌رسد سامانه انحرافی بند کمال علاوه‌بر تغییر ترکیب جمعیتی، برای افزایش سهم پشتون‌ها از مدل توسعه مبتنی‌بر کشاورزی طراحی و اجرا شده است.
شاید تیم تطهیر طالبان عنوان کنند که بند کمال‌خان در دوره جمهوریت افغانستان احداث شده است و گروه طالبان چنین هدفی را دنبال نمی‌کنند؛ اما در پاسخ باید گفت که طالبان طی سه سال آبی گذشته علی‌رغم وعده سرپرست وزارت آب و انرژی افغانستان، غالب سیلاب رودخانه هیرمند را به‌سمت گودزره منحرف کرد و در جلسه کمیساران آب ایران و افغانستان که با موضوع اصلاح بند کمال‌خان تشکیل شد، با اصلاح این بند مخالفت کردند. اگر طالبان سیاست آبی حکومت پیشین افغانستان را دنبال نمی‌کند، چرا بخش اعظم سیلاب رودخانه هیرمند ( بیش از سه میلیارد مترمکعب) را در گودزره رها کرده است؟
ممبع: روزنامه پیام ما
